filistin savaş ne demek?

Filistin Savaşı Hakkında

Filistin Savaşı, genellikle 1947-1949 Filistin Savaşı veya Arap-İsrail Savaşı olarak da bilinir. Bu savaş, İngiliz Mandası altındaki Filistin topraklarında, İsrail Devleti'nin kurulması ve bu duruma Filistinli Arapların ve komşu Arap devletlerinin tepkisiyle başlayan bir çatışmadır.

Başlangıç: Savaşın kökenleri, Siyonizm hareketinin Filistin'de bir Yahudi devleti kurma amacına ve bu amaca karşı çıkan Filistinli Arapların direnişine dayanmaktadır. Birleşmiş Milletler'in (BM) 1947'de Filistin'i bölme kararı (BM Bölünme Planı), bu gerginliği daha da artırmış ve çatışmaları tetiklemiştir.

Taraflar: Savaşta temel olarak şu taraflar yer almıştır:

• İsrail: Yeni kurulan İsrail Devleti ve Haganah gibi Yahudi silahlı örgütleri.
• Filistinli Araplar: Filistinli Arap milis güçleri ve Yüksek Arap Komitesi.
• Arap Devletleri: Mısır, Ürdün, Suriye, Irak ve Lübnan gibi komşu Arap ülkelerinin orduları.

Savaşın Seyri: Savaş iki aşamada gerçekleşmiştir:

1. 1947-1948: BM Bölünme Planı'nın kabulüyle başlayan ve İsrail'in bağımsızlığını ilan ettiği 14 Mayıs 1948'e kadar süren iç savaş niteliğindeki çatışmalar. Bu dönemde Yahudi ve Arap silahlı grupları arasında yoğun çatışmalar yaşanmıştır.
2. 1948-1949: Arap devletlerinin İsrail'e müdahalesiyle başlayan ve 1949'da imzalanan ateşkes antlaşmalarıyla sona eren dönem. Bu dönemde İsrail ordusu, Arap ordularına karşı savaşmış ve topraklarını genişletmiştir.

Sonuçlar: Savaşın sonuçları şunlardır:

• İsrail'in kurulması ve topraklarının genişlemesi: İsrail, BM Bölünme Planı'nda kendisine verilen topraklara ek olarak, Batı Kudüs ve Celile gibi bölgeleri de ele geçirmiştir.
• Filistinli Arapların büyük bir kısmı mülteci durumuna düşmesi (Nakba): Savaş sırasında ve sonrasında yüz binlerce Filistinli Arap, evlerini terk etmek zorunda kalmış ve komşu ülkelere sığınmıştır.
• Bölgedeki siyasi dengelerin değişmesi: Savaş, bölgedeki siyasi dengeleri kökten değiştirmiş ve Arap-İsrail çatışmasının temelini oluşturmuştur.
• Ateşkes antlaşmaları ve sınırların belirlenmesi: 1949'da imzalanan ateşkes antlaşmalarıyla geçici sınırlar belirlenmiş, ancak bu sınırlar kalıcı olarak kabul görmemiştir. Bu sınırlar Yeşil Hat olarak bilinir.
• Arap-İsrail%20Çatışması'nın başlangıcı: Filistin Savaşı, daha sonraki Arap-İsrail savaşlarının ve çatışmalarının zeminini hazırlamıştır.

Önemli Kavramlar:

• Nakba (Büyük Felaket): Filistinliler tarafından, 1948'de yaşanan ve Filistinli Arapların büyük bir kısmının evlerini terk etmek zorunda kaldığı olayları ifade etmek için kullanılır.
• Yeşil%20Hat: 1949 Ateşkes Antlaşmaları ile belirlenen ve İsrail ile komşu Arap ülkeleri arasındaki geçici sınırları gösteren hat.

Filistin Savaşı, Orta Doğu'nun modern tarihinde önemli bir dönüm noktasıdır ve bölgedeki siyasi ve sosyal yapıyı derinden etkilemiştir. Savaşın sonuçları, günümüzde de devam eden Filistin-İsrail%20Çatışması'nın temelini oluşturmaktadır.